Jesteś nauczycielem na ścieżce awansu lub chciałbyś mieć realny wpływ na metody prowadzenia zajęć?
Wprowadzenie innowacji pedagogicznej staje się wówczas idealnym narzędziem.
Od roku 2017 wprowadzenie innowacji w szkole, nie wymaga zgłoszenia do kuratorium. Jej procedury wdrożenia związane są wyłącznie z regulaminem wewnątrzszkolnym, jeśli takowy obejmuje tą czynność.
W moim przypadku, wiązało się to z przedłożeniem do Dyrekcji opisu innowacji, którą chciałam wprowadzić na prowadzonych przede mnie zajęciach językowych wraz z wnioskiem o możliwość zgłoszenia omawianej innowacji podczas Rady Pedagogicznej.
Po otrzymaniu zielonego światła, na Radzie Pedagogicznej przedstawiałam genezę swojego pomysłu, założenia i sposoby jego realizowania wraz z założonymi efektami, które po głosowaniu zostały zaopiniowane pozytywnie przez grono. Tak zaczęła się w praktyce moja przygoda z innowacją metodyczną.
Jeśli zastanawiasz się jak stworzyć dokumentację poniżej możesz zobaczyć jak wygląda to na moim przykładzie.
INNOWACJA PEDAGOGICZNA
– metodyczna
Sketchnotes - myślenie
wizualne w szkolnej notatce.
Ewelina
Smokowska-Tomaszewska
Nazwa szkoły:
Centrum Kształcenia ”Nauka” sp. z o.o. w Pile
Autor innowacji: Ewelina
Smokowska-Tomaszewska
Osoba wdrażająca i realizująca innowację:
Ewelina Smokowska-Tomaszewska
Tytuł innowacji: „Sketchnotes
- myślenie wizualne w szkolnej notatce”
Rodzaj innowacji: metodyczna
Przedmiot: język angielski
Czas trwania
innowacji: luty – czerwiec 2023
Zakres
innowacji:
Adresatem innowacji są uczniowie z
prowadzonych przeze mnie klas pierwszych: 1LOC grupa 1 i grupa 2 oraz
1K grupa 1, w których to, po przeprowadzeniu we wrześniu 2022r. testu prognostycznego,
wprowadzono podręcznik na poziomie A2+ / B1.
Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w
ramach zajęć edukacyjnych w trakcie lekcji języka angielskiego, podczas
wprowadzania nowego słownictwa, elementów gramatycznych oraz maturalnych
strategii egzaminacyjnych.
Celem innowacji jest szerzenie idei
sketchnoting’u, czyli myślenia wizualnego w edukacji.
Fundamentem tego rodzaju notowania jest
przekazywanie wiedzy przy użyciu elementów graficznych: figur, ikon,
znaczników, ramek w połączeniu z klasycznym tekstem notatki, które przekazują
treść w sposób bardziej zaawansowany i ciekawy dla odbiorcy.
Omawiana innowacja, stanowiąca uniwersalną
komunikację ma zachęcać i motywować uczniów do samodzielnej, efektywnej nauki
oraz pobudzać ich kreatywność.
Opis
innowacji i motywacja jej wdrożenia:
Innowacja metodyczna „Sketchnotes - myślenie wizualne w szkolnej
notatce” została stworzona w wyniku doświadczeń, jakie zdobywam podczas
nauczania języka obcego nowożytnego, w grupie odbiorców w wieku 14 – 20 lat.
Dużym problemem, jaki napotykam jest fakt, iż znaczna część uczniów nie potrafi
efektywnie prowadzić czy uczyć się ze swoich notatek, a także zdarzają się
sytuacje, że nie są oni w stanie odszukać w zeszycie treści przywoływanych
przeze mnie w danym momencie zajęć, jakich uczyli się kilka lekcji wcześniej.
Opisywana innowacja jest także moją odpowiedzią na niską motywację wśród
uczniów, zwłaszcza po okresie nauki zdalnej. Ponadto poprzez jej wprowadzenie
na lekcjach pragnę spełnić jeden z wymogów edukacyjnych zawarty w aktualnej
podstawie programowej dla III etapu edukacyjnego, tj. łączenie zdolności
krytycznego i logicznego myślenia z umiejętnościami wyobrażeniowo - twórczymi
oraz rozwijaniem wrażliwości estetycznej.
Nieodłącznym elementem nauczania jest również rozwijanie u uczniów
kompetencji takich jak kreatywność w przetwarzaniu i prezentowaniu informacji,
poprzez identyfikację słów kluczowych, wykorzystywanie elementów niewerbalnych,
rozwijanie umiejętności uczenia się czy tak ważnego dla rozwoju jednostki -
samodzielnego działania.
Od początku mojej pracy dydaktycznej, rozumiem jak ważnym elementem jest
zrozumienie przez uczniów przekazywanych im informacji, by mogli je przyswoić i
wykorzystywać w praktyce. Poszukując nowych rozwiązań dydaktycznych, dostępnych
zarówno dla nauczyciela jak i ucznia, doświadczyłam iż leksyka, zagadnienia
gramatyczne czy omawiane strategie egzaminu maturalnego są łatwiej przyswajane
przez uczniów, jeśli przedstawione są w sposób obrazkowy, schematyczny, z
użyciem grafik, znaczników czy koloru. W dodatku, obserwując lekcyjne zapiski moich
uczniów zauważyłam, iż wielu z nich obok zwykłych liniowych notatek,
kojarzonych z tradycyjnym sposobem notowania, dorysowuje elementy często
niezwiązane z omawianym tematem, a jednak przykuwające ich uwagę na pewne
partie materiału. Na podstawie wiedzy o zainteresowaniach młodzieży dotyczących
trendów przekazu tekstu za pomocą obrazu, mogę spodziewać się pozytywnych
wyników po wdrożeniu opisywanej innowacji. Potwierdzeniem naukowym stają się
wynik badań, które opisane zostały w książce John’a Medina ‘Brain Rules - 12 Principles for Surviving and Thriving and Work, Home
and School ’, w której to zauważono iż informacja pozbawiona elementu
graficznego po upływie 72 godzin po jej przedstawieniu, zostaje zapamiętana w
10%, natomiast zaprezentowana z obrazem, aż w 65%.
Biorąc wszystkie powyższe czynniki oraz zauważając w uczniach potencjał,
poprzez wdrożenie innowacji „Sketchnotes - myślenie wizualne w szkolnej notatce”,
chciałabym rozwinąć ich możliwości logiczno – twórczego działania oraz podnieść
jakość nauki języka obcego nowożytnego w semestrze II roku szkolnego 2022 /
2023.
Założenia
ogólne:
Odbiorcy innowacji:
- realizacja innowacji na lekcjach
języka angielskiego w klasie 1 LOC grupa 1 i grupa 2 oraz 1 K grupa 1.
Główne założenia pracy na zajęciach z wykorzystaniem
innowacji:
- zapoznanie uczniów z elementami myślenia
wizualnego, z zasadami tworzenia notatek graficznych,
- wykorzystanie myślenia wizualnego w
tworzeniu notatek na prowadzonych przeze mnie lekcjach angielskiego w
omawianych grupach we wskazanych obszarach,
- ćwiczenie syntetyzowania treści oraz
samodzielnego notowania przy jednoczesnym uczeniu się nowego materiału,
- poprawa koncentracji na lekcji,
-budowanie poczucia własnej wartości i
kreatywności u uczniów,
- samokształcenie i poznawanie atrakcyjnych
metod uczenia się.
Cele
innowacji:
Cele ogólne:
- zapoznanie uczniów z nowym narzędziem
nauki - notatką wizualną,
- wyjaśnienie czym jest i jak efektywnie
korzystać z elementów sketchnoting’u w procesie tworzenia notatki,
-ćwiczenia praktyczne w doskonaleniu
tworzenia notatek, w trakcie omawiania materiału leksykalnego, gramatycznego i
maturalnych strategii egzaminacyjnych na zajęciach lekcyjnych z języka
angielskiego,
- motywowanie uczniów do bycia kreatywnym,
innowacyjnym, samodzielnym i odpowiedzialnym w organizowaniu procesu uczenia
się,
- organizowanie procesów edukacyjnych w
sposób sprzyjający nauczaniu i uczeniu się.
Cele szczegółowe:
- poprawa koncentracji oraz zaangażowania
uczniów na lekcjach, co może się przełożyć na poprawę wyników szkolnych,
- ułatwienie rozumienia i zapamiętania
treści lekcji,
- przygotowanie uczniów do samodzielności w
tworzeniu notatek,
- swobodne posługiwanie się elementami
wizualnymi w notatce,
- kształtowanie u uczniów kreatywności,
- stymulowanie motywacji,
- uatrakcyjnienie procesu kształcenia,
- zainteresowanie efektywną nauką języka
obcego nowożytnego, który wielokrotnie wybierany jest jako przedmiot zdawany w
czasie egzaminu dojrzałości,
- wspomaganie procesu dydaktycznego,
- doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela
poprzez wprowadzanie nowoczesnych metod nauczania.
Metody,
formy i środki dydaktyczne:
Metody:
pokazowa, burza mózgu, metoda praktycznego
działania.
Formy:
indywidualne i grupowe.
Środki
dydaktyczne: tablica, rzutnik multimedialny,
mazaki, markery, kartki białego papieru, kolorowa kreda (w trakcie ewentualnego
wprowadzenia nauczania zdalnego narzędzia platformy Teams), zasoby internetowe,
autorska prezentacja multimedialna wykonana w programie genial.ly,
przedstawiająca założenia i podstawy sketchnoting’u wraz z częścią ćwiczeniową,
zamknięta grupa na portalu Facebook ‘English is easy”. Przedstawienie uczniom
autorskich, motywacyjnych wyzwań językowych publikowanych na zamkniętej grupie
‘English is easy’, zawierających elementy sketchnoting’u do indywidualnego
ćwiczenia przez uczniów w ramach rozwijania umiejętności językowych i tworzenia
notatek wizualnych. Wprowadzanie za lekcjach języka angielskiego kart pracy
zawierających zadania zgodne z wprowadzaną na zajęciach tematyką z podstawy
programowej, wzbogacone o elementy sketchnoting/u.
Założenie, administrowanie i udostępnienie uczniom klasy 1 LOC
grupa 1 i grupa 2 oraz 1 K grupa 1, zamkniętej
grupy ‘English is easy’ na portalu Facebook, zawierającej praktyczne porady
dotyczące sketchnoting’u, wraz z autorskimi materiałami odpowiadającymi
wymaganiom podstawy programowej oraz potrzebom i prośbom uczniów, ale również
odpowiednio wyselekcjonowane materiały udostępniane w Internecie. Wspomniana
grupa będzie także miejscem publikacji, kreatywnego działania odbiorców
innowacji.
Przewidywane
korzyści wdrożenia innowacji:
Uczeń:
- nauczy się zasad tworzenia notatek, w tym
kreowania odpowiednich schematów notatki wizualnej,
- pozna wybrane elementy alfabetu wizualnego
i podejmie się stosowania ich w
praktyce,
- wyszkoli się w technice „trzech świateł”,
- wdroży rysowanie prostych postaci, ramek,
chmurek, dymków, znaczników, strzałek, łączników oraz map myśli,
- stworzy własny bank ikon na podstawie
figur geometrycznych,
- wyedukuje się w temacie zapisywania
notatki z zajęć z wykorzystaniem elementów sketchnoting’u,
- zaangażuje się w większym stopniu w proces
nauki języka angielskiego oraz lepiej zrozumie i zapamięta omawiany materiał,
-będzie miał szansę na przedstawianie swojej
pracy, publikując jej wyniki na stronie internetowej (zamkniętej grupie
‘English is easy’) utworzonej dla uczestników innowacji na portalu Facebook.
Nauczyciel:
-dostrzeże potrzeby uczniów w szerszym
ujęciu,
- odkryje nowe wartościowe rozwiązania
edukacyjne i materiałowe,
- wykorzysta wiedzę na temat notatek
wizualnych w praktyce, podczas prowadzonych przez siebie zajęć języka
angielskiego we wspomnianych obszarach omawiania materiału leksykalnego,
gramatycznego i maturalnych strategii egzaminacyjnych,
- pozna lepiej swoich uczniów i ich
możliwości,
- nauczy się nowego sposobu prezentowania
trudnych dla ucznia treści,
- stworzy bank notatek i kart pracy
zawierających treści programowe przeznaczone dla wskazanych w opisie innowacji
klas 1 na poziomie A2+ / B1, (podręcznik Focus 2 second edition, działy 3 – 5
wyd. Pearson, autorzy Patricia Reilly, Anna Grodzicka, Arek Tkacz) z
wykorzystaniem sketchnoting’u,
- udostępni uczniom objętym innowacją,
prywatną, zamkniętą grupę na portalu Facebook o nazwie ‘English is easy’, gdzie
nauczyciel dzieli się wiedzą na temat sketchnoting’u i pokazuje wyniki swoich
działań,
- na prywatniej stronie ‘English is easy’
nauczyciel regularnie publikować będzie fotografie zeszytów uczniów objętych
innowacją, prezentujące uczniowskie starania we wprowadzaniu grafik do notatek
z prowadzonych przez nauczyciela innowatora zajęć języka angielskiego,
- podniesie jakość swojej pracy,
usprawniając proces nauczania i uczenia się,
- rozbudzi zainteresowanie tą metodą wśród
uczniów i innych nauczycieli, poczynając od dystrybucji autorskiego materiału
‘Weź ze sobą dobre słowo i podaj dalej’ w obrębie szkoły, stworzonego w duchu
sketchnoting’u, po publikacje wyników działań na zajęciach języka angielskiego
z wykorzystaniem notatki wizualnej.
Szkoła:
-stymulowanie wszechstronnego rozwoju
ucznia,
- podniesienie jakości pracy szkoły poprzez
działania innowacyjne,
- wskazywanie nowych ścieżek dydaktycznych,
- podniesienie motywacji,
- wyjście naprzeciw oczekiwaniom młodzieży,
-indywidualizacja nauczania,
- podniesienie wyników klasyfikacji rocznej,
- promocja szkoły w środowisku lokalnym jak
i ogólnopolskim, poprzez nagłośnienie innowacji i jej efektów, w kontekście
pracy w Centrum Kształcenia ‘Nauka’ sp. z o.o., w materiałach publikowanych w
internecie: na stronie internetowej szkoły – nauka.pila.pl, szkolnym profilu na
Facebooku - https://www.facebook.com/NaukaPila oraz autorskim blogu
nauczycielki wprowadzającej omawianą innowacje
- https://aktywnynauczyciel.blogspot.com/
Tematyka
zajęć:
Elementy sketchnoting’u będą wprowadzane na
lekcjach języka angielskiego w obszarach omawiania materiału leksykalnego,
gramatycznego i maturalnych strategii egzaminacyjnych, w działach: 3. The
arts., 4. Home, sweet, home., 5. Time to learn., podręcznika Focus 2 second
edition, wyd. Pearson, Patricia Reilly, Anna Grodzicka, Arek Tkacz.
Proponowane
zadania wyzwania:
-stworzenie przez uczniów indywidualnego
zestawu ikon – buziek z emocjami oraz podpisanie ich w języku obcym,
-zbudowanie przez uczniów zestawu elementów
graficznych przedstawiających przybory szkolne i podpisanie ich w języku obcym,
-wykreowanie przez uczniów zestawu postaci
prezentujących wybrane przez siebie zawody i/lub członków rodziny wraz z
podpisaniem ich w języku obcym.
Wizualne
karty pracy:
-Describing houses: karta zawierająca
elementy pogrupowane w kategorie do uzupełnienia związane z typem domów, ich
lokalizacją, umiejscowieniem rzeczy w domu, materiałów służących do budowy,
przymiotników wykorzystywanych do opisu miejsc zamieszkania,
-New vocabulary: wizualna karta zawierająca
kategorie tematyczne czytać/słuchać/oglądać, do uzupełnienia na podstawie
omawianego na zajęciach słownictwa,
-Karta: Focus on words: na podstawie tekstu
People who don’t live in traditional house (źródło: podręcznik Focus 2 second
edition, wyd. Pearson, wykorzystywany na zajęciach języka angielskiego w grupie
odbiorców objętych innowacją,
-Karta: Kolokacje czynności w szkole,
-Karta omawiająca tematykę An enquiry –
listu z zapytaniem, stosowanego w czasie egzaminu dojrzałości,
-Karta omawiająca tematykę An informal
email/letter (email/list nieformalny) stosowanego w czasie egzaminu
dojrzałości, z elementami do uzupełnienia,
-Karta pracy stworzona w programie Canva:
Key details , porównanie i wskazanie podobieństw i różnic dotyczących pokoju
widocznego w podręczniku, a własnego pokoju,
-Karta pracy stworzona w programie Canva:
dopasowanie nazw do obrazków o tematyce domów, ich lokalizacji i materiałów
budulcowych oraz opisu ich wyglądu,
-Karta pracy stworzona w programie Canva:
wykreślanie słowa nie pasującego do danej kategorii, tematyka dom i urządzenia
domowe.
Autorskie
materiały dydaktyczne:
-Notatka wizualna omawiająca czasy i formy
służące do wyrażania przyszłości Future Simple, Present Continuous, to be going
to,
-Notatka wizualna przedstawiająca Defining
relative clauses (zdania podrzędne) z użyciem słów who, which i where,
- Notatka wizualna z objaśnieniem
zastosowania i tworzenia czasu przeszłego Past Simple,
-Notatka wizualna Describing a photo,
przedstawiająca najważniejsze aspekty opisu zdjęcia w czasie ustnego egzaminu
dojrzałości,
-Notatka wizualna Speaking Focus,
przedstawiająca najważniejsze aspekty opisu zdjęcia w czasie ustnego egzaminu
dojrzałości wraz z konkretnymi przykładami pogrupowanymi na kategorie,
-Notatka wizualna Grammar-adjectives,
objaśniająca zasady stopniowania przymiotników,
-Notatka wizualna omawiająca czas Present
Perfect, jego zastosowanie i tworzenie oraz słowa klucze,
-Notatka wizualna przedstawiająca First
Conditional (pierwszy okres warunkowy), jego zastosowanie i tworzenie,
-Autorska prezentacja multimedialna wykonana
w programie genial.ly, przedstawiająca założenia i podstawy sketchnoting’u wraz
z częścią ćwiczeniową, a w niej:
1.
Czym jest i co daje
nam sketchnoting.
2.
Porównanie lekcji,
na której przekazywana jest informacja vs. lekcja, w czasie której informacja
pojawia się z obrazem.
3.
Notatka linearna vs.
notatka wizualna.
4.
Zadanie – wyzwanie
dla mózgu: obraz czy słowo.
5.
Technika trzech
świateł.
6.
Dobre rady odnośnie
tekstu w notatce.
7.
Różne schematy
notatki wizualnej.
8.
Ramki: podstawowe
kształty.
9.
Elementy notatki
wizualnej: znaczniki, ludziki, buźki-emocje, linie, strzałki, łączniki,
chmurki, dymki, ramki, linie.
10.
Uniwersalny bank
ikon.
11.
Alfabet wizualny –
wybrane elementy.
12.
Przykładowe rysunki z
wykorzystaniem alfabetu wizualnego wraz z częścią ćwiczeniową.
13. Podsumowanie pozwalające utrwalić poznany materiał.
Ewaluacja:
W celu uzyskania informacji zwrotnej
nauczyciel przeprowadzi:
-lekcję otwartą na zajęciach języka
angielskiego z wykorzystaniem innowacji w jednej ze wspomnianych grup
uczestniczących w niej,
- ankietę dotyczącą przydatności zdobytej
wiedzy dla uczniów,
-ankietę dla nauczycieli uczestniczących w
zajęciach języka angielskiego z wykorzystaniem innowacji,
- rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami,
- dokumentację fotograficzną notatek
własnych oraz notatek uczniów uczestniczących w innowacji, publikowaną w
zamkniętej grupie ‘English is easy’ na portalu Facebook.
Szczegółowa analiza opublikowanych na
zamkniętej grupie ‘English is easy’ efektów, a także ocena wyników ewaluacji, w
tym ankiet, przeprowadzonych rozmów i wyników klasyfikacji z języka
angielskiego za semestr 2 roku szkolnego 2022/2023, pozwoli ocenić stopień
realizacji zamierzonych celów.
Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane
w sprawozdaniu oraz udostępnione Dyrekcji szkoły.
Bibliografia:
Jachymek Agnieszka „Sketchnoting. Kompletnie
inny sposób notowania”, wydanie 1, Kraków, Wydawnictwo Znak Emitikon, 2022.
Mills Emily,’ The Art. Of Visual Notetaking.
An interactive guide to visual communication and sketchnoting’, e-book, 2019.
Medina
John, ‘Brain rules – 12 Principles for Surviving and
Thriving and Work, Home and School’, Ingram Publisher Services, 2014.
Strony internetowe:
klaudiatolman.pl
kasiakrogulec.pl
portallibrus.pl
drawthewords.pl
quickdraw.withgoogle.com
Klaudia Jakuszko
https://www.youtube.com/watch?v=Ynk_LMv9Ub0
Aplikacje:
Pinterest
Grupy tematyczne na
portalu Facebook:
EduNOTATKI, Belfry
Bazgrolą, Rozbiegany Belfer, TEACH & sketch, kropki&kreski, Zielona
Oaza, MYŚLOGRAFIA, Umyslnie.pl.
Adnotacje Dyrektora Szkoły
|
Data wpływu dokumentacji
innowacji pedagogicznej
|
|
Opinia Rady Pedagogicznej -
data, numer uchwały
|
|
Podpis i data Dyrektora szkoły,
zatwierdzający realizację innowacji
|
|
Piła, dnia……………………………
………...……………………………..
Podpis i pieczęć dyrektora szkoły
ZGŁOSZENIE INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ
Zwracam się z prośbą o umożliwienie zgłoszenia
innowacji pedagogicznej pt.
,, Sketchnotes - myślenie wizualne w szkolnej notatce”.
mojego autorstwa, podczas posiedzenia Rady
Pedagogicznej
w dniu ……………………………..
Z poważaniem,
……………………………………………
(podpis
autora)
W załączeniu:
- opis innowacji.